Het zoeken

Het zoeken in kranten online is voor veel mensen lastig, vooral omdat ze als echte Nederlanders de handleiding niet of maar half lezen. Door er toch even de tijd voor te nemen kun je het aantal zoekresultaten zo groot maken als je wil, soms is weinig genoeg, soms moet je net iets meer resultaten hebben om het artikel naar voren te krijgen. Een enkele keer kan het ook zo zijn dat het artikel of de bewuste krant nog niet online staat. Maar laten we bij het begin beginnen en dat is dus de handleiding. 

Zoeken in Delpher

Hieronder drie filmpjes van de Koninklijke bibliotheek,die gewoon op Youtube staan en volgens mij erg duidelijk zijn.

Een combinatie tussen het tweede en derde filmpje levert in aantal vaak weinig resultaten, maar over het algemeen wel de beste resultaten. Houd er ook rekening mee dat het zoeken op een volledige naam, meestal weinig resultaten zal opleveren. Je zou kunnen zoeken op Jan Willem Meijberg en dit zal ook wel resultaten geven, maar het zoeken naar J. W. Meijberg levert weer meer resultaten op. Als je dit dan combineert met PROX en de achternaam van zijn vrouw (eventueel ook met initalen) levert vaak de beste resultaten op qua familieberichten of burgelijke stand mededelingen. En natuurlijk niet vergeten om op naam van de vrouw te zoeken, eventueel met initialen en aangevuld met PROX en de naam van de man. Levert soms net die ene vermelding op die je zoekt.

Ook het zoeken op initialen kan leuke berichten opleveren, zeker als je in een bepaald jaar zoekt. Combineer bijvoorbeeld de initialen tussen aanhalingstekens "X. X. X." gecombineerd met woorden zoals plaatsnaam, rechtbank eventueel aangevuld met de plaats van de rechtbank. Ook het woord rechtszaken kan leuke dingen opleveren. Wel is dan van belang dat je gericht in een bepaalde periode zoekt.

Zoeken op namen als Jansen, van Dijk, de Vries levert te veel resultaten op om makkelijk te doorzoeken, maak dan de zoekaktie gerichter door op uitgebreid zoeken te klikken. Geef een kleinere periode in, geef de plaats in van uitgave, of voeg krantentitels toe. Pas dan de zoekopdracht aan naar de verschillende mogelijkheden zoals hierboven beschreven en klik op zoeken. 

Pas ook in de instellingen de weergave eens aan, dit kun je doen door aan de rechterkant op menu te klikken en dan op instellingen en pas de weergave van het aantal resultaten aan, zorg dat dit werkbaar/klikbaar blijft. Dus of minder klikken of minder scrollen, maar ook de snelheid waarmee een en ander wordt weergegeven is natuurlijk ook van invloed.

Zoeken in andere kranten

Er zijn meer websites met kranten dan Delpher, alleen moet je ze weten te vinden. Soms kom je ze tegen op een website van een archief, maar staan ze eigenlijk op een aparte website. Een voorbeeld daarvan is Leiden (klik maar eens op de link). Op deze pagina staat dus een link Ga naar de krantencollectie, om naar de kranten te gaan. Als je bij het zoekscherm op het ? (vraagteken) klikt kom je bij een korte uitleg hoe je door gebruik te maken van bepaalde tekens beter kan zoeken, onderaan deze korte uitleg staat een verwijzing naar de help, hier wordt aan de hand van voorbeelden uitgelegd hoe het werkt. Deze help werkt op alle vergelijkbare websites die werken met de periodiekenviewer van Picturea.Sinds 15 maart zijn vijf van deze websites ook op Delpher doorzoekbaar, je wordt als je op de thumbnail klikt van de krant naar de website en pagina van die krant geleid. Voor betere zoekresultaten is het beste om deze vijf via Delpher te doorzoeken. Denk ook hier aan het zoeken met voorletters van namen i.pv. de gehele naam. Ook de combinatie van 2 achternamen namen levert vaak de juiste resultaten.

Er zijn ook websites zoals Gemeentearchief Wageningen die werken met de Picturea krantenviewer. Hier staat rechstonder een help hoe je kan zoeken, deze help is vergelijkbaar met de periodiekenviewer. Helaas kan het zo zijn dat het nodig is de Flashplayer goed in te stellen, omdat je anders een melding krijgt. 

Ben zelf bezig om een en ander via de onderzoek links in kiwitrees uit te proberen en om een link Nederlandse kranten te maken waarin je in ieder geval een goed zoekresultaat naar voren krijgt met behulp van de help van deze viewers. Maar ook staan onder die link dan de websites naar de kranten op alfabet per plaats en/of archiefinstelling.

Er zijn nog meer krantenarchieven websites, maar die werken nog weer met andere software, zal proberen om de uitleg van deze kranten in de loop der tijd toe te voegen.